bipolar

Periodar der ein er oppstemd, blir kalla mani. Ein person med mani opplever ofte at hen:

• er gladare
• har betre sjølvkjensle
• har meir energi og mindre behov for å sove
• har meir matlyst
• er meir kreativ
• snakkar meir og fortare
• er meir impulsiv
• kan bruke mykje pengar utan å tenkje seg om
• kan ha problem med å skilje mellom verkelegheit og fantasi
• er rastlaus eller veldig aktiv
• har meir lyst på sex
• har lyst på alkohol eller annan rus

Ein manisk periode startar gjerne med mykje energi og lite søvn. Personen er veldig kreativ og uvanleg aktiv. Som regel skjønner ikkje personen sjølv at hen er manisk.

Periodar der ein er nedstemd, blir kalla depresjon. Ein person med depresjon opplever ofte at hen:

• kjenner lite glede
• kjenner seg tom
• mistar interessa for ting hen eigentleg liker
• kjenner seg trøytt og har lite energi
• strevar med å konsentrere seg
• tenkjer negativt
• skader seg sjølv eller tenkjer på å gjere det
• søv dårleg, for lite eller veldig mykje
• har veldig mykje eller lite matlyst

Bipolar blir ofte delt i to typar: bipolar 1 og bipolar 2. Om ein har bipolar 1, har ein sterkare mani enn om ein har bipolar 2. Depresjon er felles for begge typar. Det varierer kor lenge dei ulike periodane varer og kor intense dei er.

Bipolar er sannsynlegvis arveleg. Sjukdommen dukkar oftast opp etter periodar med mykje stress. Legen stiller diagnosen etter å ha undersøkt og snakka med pasienten.

Mange bipolare lever godt med rett behandling og ved å ta vare på seg sjølv. Dei fleste får medisinar eller anna behandling som gjer at kjenslene blir meir stabile. Samtaler med psykolog eller psykiater kan òg hjelpe. Det er viktig at pasienten sjølv og pårørande lærer om sjukdommen og kva ein bør gjere for å unngå problem.

Det ein bør gjere sjølv er å:

• sove nok og ete sunt
• unngå stress
• vere varsam med rusmiddel
• lære å kjenne igjen tidlege teikn på mani eller depresjon
• snakke med familie og nære vennar

• psykiske sjukdommar
• psykisk helse
• depresjon